W dniu 20.07.2025 w godzinach porannych przez tereny Górnego Śląska przeszła fala sejsmicznych ruchów podłoża wywołana wstrząsami tektonicznymi w pobliżu Kamczatki (na wysokości Pietropawłowska). W rejonie tym w krótkich odstępach czasu wystąpiła seria wstrząsów o znacznej magnitudzie. Lokalne władze wydały alert o możliwym tsunami.  Najsilniejszy z wstrząsów osiągnął wartość M=7.4. Ognisko wstrząsu zlokalizowane było w litosferze na głębokości ok. 10-20 km, w obszarze morza Ochockiego, w pobliżu granicy z Oceanem Spokojnym. Jego lokalizację uwidaczniają mapy przedstawione na rys. 1. (https://www.emsc-csem.org/Earthqsuake_information/?view=7).Po najsilniejszym wstrząsie w rejonie zarejestrowano serię wstrząsów wtórnych o magnitudach zmieniających się w przedziale M=4-6. Amplitudy ruchów podłoża w Katowicach są już znacznie mniejsze i są słabo widoczne na grawi-sejsmogramie przedstawionym na rys.2.

Rys. 1 Lokalizacja wstrząsu o magnitudzie M=7.4

Grawimetr gPhone1 w Katowicach rejestrował wolnozmienne, ciągłe ruchy podłoża w paśmie częstotliwości 0-0.5 Hz w okresie pełnej doby w dniu 20.07.20025 (https://gog.gig.eu/pl/content/grawimetr-1).  Amplituda zmian składowej pionowej pola grawitacji najsilniejszego z nich osiągnęła wartość ok. 5000 mikrogali (Rys.2) a pionowe przemieszczenia górotworu wartość  620 mikrometrów (0k. 0.6. mm) - Rys.3.

Rys. 2 Zmiany składowej pionowej przyspieszenia ziemskiego g na stacji grawimetrycznej w Katowicach w dniu 20.07.2025. Skala pionowa w mikrogalach.

Chociaż amplituda drgań podłoża terenów Śląska wywołanych wstrząsem w rejonie Kamczatki była relatywnie duża i podobna do generowanej wstrząsami górniczymi o znacznie mniejszej magnitudzie (M<4), nie były one odczuwalne przez mieszkańców aglomeracji śląskiej, gdyż nie spowodowały zaburzeń kierunku linii pionu. Cecha ta oraz długość trwania zdarzeń drgań podłoża pozwala odróżnić wstrząsy górnicze od wstrząsów tektonicznych na rejestracjach grawimetrycznych. 

Rys. 3 Ruchy podłoża stacji grawimetru gPhone 1 w Katowicach w dniu 20.07.2025.
Skala pionowa w mikronach.

Podobne wielkości parametrów ruchu skał zarejestrowano na stanowisku grawimetrycznym w Rybniku przez gPhone2.
Wstrząsy spowodowane zostały nasuwaniem się płyty pacyficznej pod płytę północno-amerykańską (Rys. 4). Płyta pacyficzna charakteryzuje się największą ruchliwością spośród wszystkich płyt tworzących litosferę ziemi. Przesuwa się w kierunku północno-zachodnim z prędkościami rzędu 100 mm/rok. Obie płyty nasuwają się na płytę euroazjatycką.

Rys. 4 Uogólniona projekcja modelu Birda (2005) rozmieszczenia płyt tektonicznych w litosferze Ziemi
(https://www.earthbyte.org/wp-content/uploads/2015/03/global_moll_nuvel.jpg)

W sieci i mediach społecznościowych krążą nagrania obrazująca drgania powierzchni i pomieszczeń budowlanych zarejestrowane przez mieszkańców Pietropawłowska. (AK)