Rys. 1 Grawimetr gPhoneX posadowiony na platformie samopoziomującej i fundamencie betonowym na stanowisku w Katowicach

Grawimetr  to instrument stosowany do pomiarów przyśpieszenia siły ciężkości.

Grawimetry ze względu na sposób określania wartości przyśpieszenia siły ciężkości w danym punkcie kuli ziemskiej dzielą się na bezwzględne (absolutne) i względne (statyczne). W grawimetrach względnych wykorzystywany jest system obciążonych sprężyn powodujących zmianę ich długości na skutek oddziaływania siły ciężkości. Wielkość odkształcenia jest proporcjonalna do wartości siły ciężkości w danym miejscu kuli ziemskiej. W przeszłości wartości absolutne siły ciężkości wyznaczono w kilku miejscach kuli ziemskiej na podstawie obserwacji ruchu wahadeł lub spadku swobodnego obiektów w próżni. Takim miejscem dla Europy Środkowej był punkt w Poczdamie. Punkt ten przez wiele lat był wykorzystywany jako referencyjny dla pomiarów grawimetrycznych w punktach podstawowej sieci grawimetrycznej założonych na obszarze Polski. Do wyznaczenia wartości przyśpieszenia siły ciężkości w innych punktach używano grawimetrów względnych. Wykonując pomiar grawimetrem względnym w punkcie referencyjnym o ustalonej absolutnej wartości siły ciężkości i w dowolnym innym punkcie wyznacza się różnicę wartości przyśpieszenia siły ciężkości w tych punktach. Wartość ta dodana lub odjęta od wartości referencyjnej daje na wartość absolutnej przyspieszenia siły ciężkości w danym miejscu. Obecnie do pomiarów absolutnych przyspieszenia siły ciężkości wykorzystuje się grawimetry bezwzględne. W instrumentach tych wykorzystuje się pomiar przyspieszenia ciała podczas swobodnego spadku w próżni. Pozwala to na szybkie i dokładne pomiary. Spadającym ciałem jest lustro, którego prędkość jest określana za pomocą laserowego interferometru (źródło: pl.wikipedia.org/wiki/Grawimetr).

Do grupy instrumentów mierzących wartości względne przyspieszenia siły ciężkości należy grawimetr gPhoneX (rys.1) wyprodukowany przez firmę Micro-g Lacoste (USA) i zainstalowany w Górnośląskim Obserwatorium Geofizycznym (GOG). Przyrząd ten mierzy z częstotliwością 5 Hz (co 0.2 sek) odkształcenie systemu sprężyn, które przeliczane jest na różnicę wartości przyspieszenia siły ciężkości. Instrument umieszczony jest na platformie samopoziomującej wspomagającej utrzymanie pionu przez system pomiarowy w czasie drgań betonowego postumentu, osadzonego w skale karbońskiej Przyrząd ten nazywany jest grawimetrem pływowym, gdyż dane pomiarowe zestawione w domenie czasu odzwierciedlają zmiany przyspieszenia siły ciężkości spowodowane ruchem ciał niebieskich (głównie księżyca i słońca) i wywołanych nim odkształceniami skorupy ziemskiej, pływami oceanicznymi, ruchem biegunów a także wstrząsami sejsmicznymi genezy naturalnej (trzęsienia ziemi) i antropogenicznej (m. in. wstrząsy górnicze).